Νομίζετε ότι η "όψη φλούδας πορτοκαλιού" είναι η τιμωρία μας για τις αναξιοποίητες συνδρομές στο γυμναστήριο, για το ασανσέρ που προτιμάμε αντί για τις σκάλες, για την αδυναμία μας να πούμε όχι σε λίγη σοκολάτα; Χωρίς να σημαίνει πως αυτές οι μικρές καθημερινές "αμαρτίες" είναι άμοιρες ευθυνών, η αλήθεια είναι ακόμα πιο σύνθετη. Η κυτταρίτιδα είναι ένας -σχεδόν- άλυτος γρίφος . Με συστηματική φροντίδα όμως κάτι γίνεται...
Ένα γυναικείο …προνόμιο
Αν μπορούσαμε να δούμε μια τομή δέρματος θα παρατηρούσαμε πως κάτω από την επιδερμίδα και το χόριο, βρίσκονται τρεις στιβάδες λιπώδους ιστού. Στην ανώτερη στιβάδα του, αυτή που βρίσκεται πιο κοντά στο χόριο, η φύση είχε την… έμπνευση να κατανείμει και να οργανώσει διαφορετικά τον λιπώδη ιστό στο γυναικείο σώμα από ό, τι στο ανδρικό. Στους άνδρες, είναι οργανωμένος σε μικρά ρομβοειδή διαμερίσματα (λόβια) μέσα στα οποία βρίσκονται τα λιποκύτταρα. Λόγω της διάταξης αυτής δεν έχουν τη δυνατότητα να αποθηκεύσουν παρά μικρή μόνο ποσότητα λίπους. Αντίθετα, στο 90% σχεδόν των γυναικών, τα λόβια του λιπώδους ιστού, ιδίως στην κοιλιά, τους γλουτούς και τους μηρούς, είναι μεγάλα και οβάλ. Το σχήμα αυτό διευκολύνει τη συσσώρευση λίπους. Όταν αυτό συμβαίνει, τα λιποκύτταρα διογκώνονται και πιέζουν τον συνδετικό ιστό που τα περιβάλλει. Εκεί ακριβώς εντοπίζεται η αρχή του προβλήματος της κυτταρίτιδας. Τα λιποκύτταρα συμπιέζουν με τον όγκο τους τις διόδους της κυκλοφορίας του αίματος και της λέμφου εμποδίζοντας αφενός την καλή οξυγόνωση των κυττάρων και αφετέρου επιβραδύνοντας την αποβολή των υγρών και των τοξινών . Η παρουσία των τοξικών αποβλήτων κάνει τις ίνες κολλαγόνου του συνδετικού ιστού σκληρές και άκαμπτες και η κακή μικροκυκλοφορία εμποδίζει την απομάκρυνση του λίπους . Σταδιακά, οι σκληρές ίνες με το παγιδευμένο λίπος και τα συσσωρευμένα λεμφικά υγρά δημιουργούν ακανόνιστα εξογκώματα σε περιοχές του λιπώδους ιστού, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται στο ανάγλυφο του δέρματος, η γνώριμη όψη "φλοιού πορτοκαλιού".
Αναζητώντας τους "ενόχους"
Η κυτταρίτιδα δεν κάνει διακρίσεις. Μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε σωματότυπο και, όπως πιστεύουν πολλοί ειδικοί, είναι μια αναπόφευκτη διαδικασία αφού γενετικοί λόγοι όπως και η επίδραση των γυναικείων ορμονών στο σώμα ευνοούν τη δημιουργία της . Ωστόσο ο τρόπος που ζούμε, η διατροφή και οι συνήθειές μας είναι οι παράγοντες που θα βοηθήσουν την κυτταρίτιδα να εγκατασταθεί μόνιμα στα επίμαχα σημεία. Γι αυτό άλλωστε και την αποκαλούν νόσο του σύγχρονου lifestyle…
Το παιχνίδι των ορμονών
Ο λιπώδης ιστός επηρεάζεται από τις απότομες μεταβολές των επιπέδων των οιστρογόνων, των "γυναικείων" δηλαδή ορμονών. Στην εφηβεία, κατά της διάρκεια της εγκυμοσύνης, στην εμμηνόπαυση και κατά τους πρώτους μήνες λήψης αντισυλληπτικών χαπιών τα οιστρογόνα ενεργοποιούν τη διαδικασία εναπόθεσης λίπους, κυρίως στις περιοχές του στήθους, των γλουτών, των μηρών και της κοιλιάς, ενώ η προγεστερόνη ευνοεί την κατακράτηση υγρών, καταστάσεις που πολύ εύκολα οδηγούν στην εμφάνιση κυτταρίτιδας.
Το σώμα και τα γονίδια
Στην πραγματικότητα η κυτταρίτιδα δεν είναι κληρονομική, υπάρχει όμως πάντα η γενετική προδιάθεση, μια διαφοροποίηση στον τρόπο που σχηματίζεται ο λιπώδης ιστός. Όταν στην οικογένεια υπάρχει ιστορικό παχυσαρκίας, κατακράτησης υγρών, ευρυαγγειών, φλεβίτιδας και πρησμένων αστραγάλων και προστεθούν και άλλοι, εξωγενείς παράγοντες τότε η εμφάνιση της κυτταρίτιδας είναι σχεδόν σίγουρη.
Το στρες δηλητηριάζει
Η αδρεναλίνη, είναι η σωτήρια ορμόνη με την οποία ο οργανισμός μας αντιμετωπίζει καταστάσεις ανησυχίας, στρες και φόβου. Σε περιόδους όμως έντονου και παρατεταμένου στρες, η υπερβολική έκκριση αδρεναλίνης μπορεί να εμποδίσει την απελευθέρωση σακχάρων από τα λιποκύτταρα και να ευνοήσει τη συσσώρευση λίπους και τη δημιουργία κυτταρίτιδας σε περιοχές όπως το πάνω τμήμα της κοιλιάς, οι μηροί ,οι γοφοί αλλά και ο αυχένας!
Ο καφές και το τσιγάρο
Είναι παράδοξο αλλά μολονότι η καφεΐνη αποτελεί ένα από τα βασικότερα ενεργά συστατικά των προϊόντων κατά της κυτταρίτιδας, η υπερβολική κατανάλωση καφέ, τσαγιού ή αναψυκτικών τύπου κόλα δημιουργεί κυτταρίτιδα! Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η καφεΐνη που περιέχουν, προκαλεί τα ίδια συμπτώματα με το στρες, με αποτέλεσμα τη διαρκή έκκριση αδρεναλίνης από τον οργανισμό, συνεπώς και τη συσσώρευση λίπους. Η νικοτίνη πάλι του τσιγάρου, δυσχεραίνει την οξυγόνωση των κυττάρων και τη μικροκυκλοφορία, ευνοεί τη δημιουργία ελεύθερων ριζών και προσθέτει τοξίνες που δεν παροχετεύονται εύκολα, δημιουργεί δηλαδή το ιδανικό περιβάλλον για τον σχηματισμό κυτταρίτιδας.
Η ακίνητη ζωή
Το λεμφικό μας σύστημα λειτουργεί με αντλίες που βοηθούν τη λέμφο να κυκλοφορεί. Οι μύες των ποδιών όταν βρίσκονται σε κίνηση είναι μια από τις αντλίες αυτές. Οι ατέλειωτες όμως ώρες μπροστά στον υπολογιστή, η ακινησία του καναπέ , η παντελής απουσία σωματικής άσκησης ουσιαστικά διακόπτουν αυτό το σύστημα αντλιών, το λεμφικό υγρό λιμνάζει και οι τοξίνες και τα απόβλητα που συσσωρεύονται , μπλοκάρουν τον λιπώδη ιστό και η κυτταρίτιδα βρίσκει έδαφος να αναπτυχθεί.
Τα λίπη, η γλυκόζη και οι δίαιτες
Το σώμα μας έχει ανάγκη από λίπος για να ζεσταθεί και να προστατευτεί. Στην πραγματικότητα όμως οι ποσότητες που χρησιμοποιεί είναι πολύ μικρές. Το υπόλοιπο λίπος το αποθηκεύει για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Μόνο που στο σύγχρονο κόσμο που ζούμε αυτή η ανάγκη δεν εμφανίζεται ποτέ… Με τις δίαιτες γιο-γιο, την απότομη δηλαδή αυξομείωση του σωματικού μας βάρους, όπως και με την συνήθειά μας να παραλείπουμε γεύματα, ο οργανισμός μας θεωρεί πως βρίσκεται στα πρόθυρα λιμοκτονίας και αποθηκεύει ακόμα περισσότερες ποσότητες λίπους, με σαφή προτίμηση στα λιποκύτταρα των γλουτών και των μηρών. Στις ίδιες περιοχές κατευθύνονται αυτόματα με τη μορφή γλυκόζης και τα κάθε λογής σάκχαρα που καταναλώνουμε, πάνω από τις ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού μας και μετατρέπονται σε λίπος. Τα συντηρητικά, τα γλυκαντικά και το fast food. Ο οργανισμός μας διαθέτει ένα μοναδικό σύστημα ενζύμων που διευκολύνουν την πέψη και βοηθούν στην αποβολή των τοξινών. Τα αμέτρητα όμως τυποποιημένα γλυκά, ποτά και σνακ, ή τα έτοιμα φαγητά που έχουν προστεθεί τα τελευταία χρόνια στο διαιτολόγιό μας περιέχουν χημικά συστατικά, γλυκαντικά και συντηρητικά τα οποία τα ένζυμα δεν "αναγνωρίζουν". Οι ουσίες αυτές δεν μεταβολίζονται εύκολα, συσσωρεύονται σαν τοξίνες στον οργανισμό, προκαλούν κατακράτηση υγρών και διαταράσσουν την καλή λειτουργία του λεμφικού συστήματος, ευνοώντας κατά συνέπεια τη συσσώρευση λίπους και τη δημιουργία κυτταρίτιδας.
Tοπικό πάχος και κυτταρίτιδα
Γιατί η κυτταρίτιδα και το τοπικό πάχος «προτιμούν» συγκεκριμένες περιοχές του σώματός μας ανεξάρτητα από το βάρος μας; Απάντηση δίνει το μικροσκόπιο. Στην επιφάνεια κάθε λιποκυττάρου μπορεί κανείς να παρατηρήσει μικροσκοπικές δομές οι οποίες ονομάζονται υποδοχείς. Οι υποδοχείς μοιάζουν με μικρές πόρτες που άλλες επιτρέπουν την λιπογένεση, την είσοδο δηλαδή του λίπους και την αποθήκευσή του και άλλες διευκολύνουν τη λιπόλυση, δηλαδή την καύση των αποθηκευμένων λιπών. Έρευνες έχουν δείξει πως στο κάτω μέρος του γυναικείου σώματος-και στους άνδρες στην περιοχή της κοιλιάς- η αναλογία των υποδοχέων της λιπογένεσης με αυτούς της λιπόλυσης είναι 6 προς1, ενώ στα λιποκύτταρα του κορμού η σχέση είναι αντιστρόφως ανάλογη. Τι σημαίνει αυτό; Αν "πάρουμε" 7 κιλά λίπους, τα 6 θα συσσωρευτούν στο κάτω μέρος του σώματός μας και μόνο το 1 στο πάνω μέρος. Αντίθετα, αν χάσουμε 7 κιλά λίπους τα 6 θα φύγουν από τον κορμό και μόνο το 1 από την περιφέρεια! Μολονότι η ιδιαιτερότητα αυτή εξηγεί κυρίως το πρόβλημα του τοπικού πάχους, το γεγονός ότι η κυτταρίτιδα είναι ουσιαστικά η φθορά του λιπώδους ιστού, εύκολα συμπεραίνει κανείς ότι κάνει εντονότερη την εμφάνισή της στα σημεία εκείνα που "διαθέτουν" το περισσότερο λίπος…
Υπάρχει λύση;
Skingurus say Ας είμαστε ειλικρινείς. Η κυτταρίτιδα αν κάνει την εμφάνισή της, δεν «εξαφανίζεται» όπως θέλουν κάποιοι να μας πείσουν. Μπορεί απλά να αντιμετωπιστεί, ιδίως στα πρώτα στάδια και τα αντιαισθητικά σημάδια της στο δέρμα να γίνουν λιγότερο ορατά. Απαιτούνται όμως συνδυασμένες κινήσεις και κυρίως, αλλαγή τρόπου ζωής. Οι λύσεις και οι θεραπείες που μας προσφέρονται μολονότι έχουν θετικά αποτελέσματα, λειτουργούν μόνο επικουρικά. Η βιομηχανία της ομορφιάς έχει επενδύσει τεράστια ποσά στη μελέτη των μηχανισμών λιπογένεσης και λιπόλυσης στα λιποκύτταρα καθώς και στην έρευνα και την αξιολόγηση των ενεργών συστατικών που αναστέλλουν και ενεργοποιούν, αντίστοιχα, τις διαδικασίες αυτές. Η καφεϊνη, τα φύκια, ο κισσός, η κεκρόπια, ο ρούσκος, αιθέρια έλαια αλλά και πολλά μόρια συνθετικά ή βιοτεχνολογικής προέλευσης, που εμπλουτίζουν τις φόρμουλες των "αδυνατιστικών" προϊόντων , φαίνεται ότι διευκολύνουν τη λιπόλυση ενεργοποιώντας τους αντίστοιχους υποδοχείς, βελτιώνουν την μικροκυκλοφορία και έχουν αποσυμφορητική και συσφιγκτική δράση . Τα αποτελέσματα ωστόσο είναι ορατά μόνο εάν υπάρχει συνέπεια στη χρήση -σε όλη τη διάρκεια του χρόνου- και συνδυασμός με σωματική άσκηση και ισορροπημένη διατροφή. Τέλος, το έντονο μασάζ για τη διάσπαση των συσσωρευμένων λιπών στις επίμαχες περιοχές έχει παροδικά μόνο αποτελέσματα. Αντίθετα, το λεμφικό μασάζ είναι ευεργετικό, καθώς διευκολύνει την κυκλοφορία της λέμφου και βοηθά τον οργανισμό να αποβάλλει τις τοξίνες.